Samarqand davlat universitetining tarixi Mirzo Ulug‘bek madrasasining tashkil qilinishi, ya’ni 1420-yilning 21-sentyabridan  boshlanadi. Madrasada ilk bor Mavlono Muhammad Xavofiy 100 dan ortiq tinglovchilar oldida Klavdiy Ptolomey nazariyasi bo‘yicha ilmiy ma’ruza qilgan.

   O‘sha kundan e’tiboran Mirzo Ulug‘bek madrasasida talabalar diniy bilimlar bilan bir qatorda algebra (al-jabr), geometriya (handasa), huquq (fiqh) va boshqa fundamental fanlardan saboq ola boshladilar. Madrasadagi ta’lim jarayoni Ashtarxoniy Abulfayzxon davri, ya’ni XVIII asrning 1-yarmidagi bir necha o‘n yillarni qamrab olgan muddatni e’tiborga olmaganda uzluksiz ravishda XX asrning 20-yillariga qadar davom etdi. O‘tgan vaqt davomida ushbu madrasa o‘z davrining eng ilg‘or, obro‘li ta’lim dargohi – madrasai Oliya sifatidagi nufuzini yo‘qotmadi. Madrasa sovetlar davrida ham pedagogik kadrlar tayyorlash sohasidagi faoliyatini davom ettirdi.

   1920-yildan boshlab Mirzo Ulug‘bek madrasasi mudarrislari pedagog kadrlar tayyorlash bo‘yicha qisqa muddatli kurslarga jalb qilinib, ularning bitiruvchilari keyinchalik ta’lim muassasalarida dars bera boshlagan edilar.  Keyinchalik, 1927-yil 22-yanvarda Samarqandda Oliy pedagogika instituti tashkil etildi.

  Pedagogika instituti Markaziy Osiyodagi birinchi oliy o‘quv yurtlaridan biri hisoblanadi. Keyinchalik universitetga aylantirilgan institut pedagogik jamoasining asosini sobiq ittifoqning Moskva, Leningrad va Kiyev shaharlaridan taklif etilgan professor-o‘qituvchilari bilan bir qatorda Ulug‘bek madrasasida oliy ma’lumot olgan milliy ziyolilarning taniqli vakillari tashkil qildi. Ushbu fakt Samarqand davlat universiteti Mirzo Ulug‘bek madrasasining bevosita vorisi ekanligini tasdiqlaydi.

    1930-yilda ta’lim muassasasi Oliy pedagogika akademiyasiga aylantirildi. Akademiyaning birinchi rektori Karim Abdullayev (1931-1935). 1933-yilda Pedagogika akademiyasi va Tibbiyot instituti negizida Markaziy Osiyodagi eng yirik universitetlardan biri – O‘zbekiston davlat universiteti tashkil etildi.

   XV asrning 60-yillarida Mirzo Ulug‘bek madrasasida tahsil olgan shoir, faylasuf va davlat arbobi Alisher Navoiy tavalludining 500 yilligi munosabati bilan 1941-yilda O‘zbekiston davlat universitetiga ulug‘ allomaning nomi berildi. Xuddi shu yili Ikkinchi Jahon urushi boshlanishi munosabati bilan universitet faoliyati vaqtincha to‘xtatildi. 1941-1944-yillarda Samarqand universiteti vaqtincha Toshkent davlat universiteti bilan birlashtirildi.

•     1944-yilda rektor Musa Mo‘minov tashabbusi va respublika rahbariyati ko‘magi bilan universitet faoliyati qayta tiklandi.
•     1961-yilda O‘zbek davlat universitetining nomi Alisher Navoiy nomidagi Samarqand davlat universiteti deb o‘zgartirildi.
•     1992-yilda Sadriddin Ayniy nomidagi Samarqand pedagogika instituti Samarqand davlat universiteti tarkibiga kiritildi.
•     1994-yilda Samarqand davlat universitetining chet tillari fakulteti negizida Samarqand davlat chet tillar instituti tashkil etildi.
•     2022-yilda Samarqand davlat universitetiga atoqli davlat arbobi Sharof Rashidov nomi berildi.

Hozirda universitetda quyidagi fakultetlar faoliyat olib boradi: 

Filologiya fakulteti;

Matematika fakulteti;

Tarix fakulteti;

Yuridik fakulteti;

Psixologiya va ijtimoiy-siyosiy fanlar fakulteti;

Geografiya va ekologiya fakulteti;

Intellektual tizimlar va kompyuter texnologiyalari fakulteti. 

   Universitetda 825 nafar professor-o'qituvchilar 12 100 dan ortiq talabalarga ta’lim berib kelmoqda. Universitet axborot-resurs markazining fondi esa 3794575 tani tashkil etadi.

     Turli yillarda universitetda ta’lim olgan talabalar orasidan o‘nlab yirik davlat, madaniyat va fan arboblari, yozuvchi va shoirlar yetishib chiqdi. Ulardan Sharof Rashidov, Hamid Olimjon, Uyg‘un, Ibrohim Mo‘minov,  Yahyo G‘ulomov, Muhammad Asimi, Abdullo G‘ani, Mirtemir, Usmon Nosir, Manzura Sobirova, Xabib Yusufiy, Omon Matjon, Nodir Jonuzoq va boshqalarning nomlari O‘zbekiston va jahonga tanildi.

  Samarqand davlat universiteti tasarrufida hozirgi kunda 3 ta talabalar turar joyi faoliyat ko‘rsatib, umumiy sig‘imi 1116 o‘rinni tashkil etilgan. Jumladan:

• 1-son talabalar turar joyi 200 o‘rinli;
• 2-son talabalar turar joyi 394 o‘rinli;
• 3-son talabalar turar joyi 522 o‘rinli. 

  Talabalar turar joyi faoliyatiga oid me’yoriy hujjatlar asosida universitetning ichki me’yoriy-huquqiy hujjatlari ishlab chiqilib, tasdiqlangan. Jumladan, talabalar turar joyi nizomi, e’lonlar burchagi, talabalar ro‘yxati, yong‘in xavfsizligi burchagi mavjud.

    Talabalarning yashashi, o‘z ustida mustaqil ishlashi, dam olishi uchun turar joylarda sharoitlar yaratilgan. Talabalar uchun Prezidentimiz ilgari surga beshta muhim tashabbus bo‘yicha san’at, sport, kompyuter texnologiyalari. Kitobxonlik va tikuvchilik xonalari mavjud.

   Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti quyidagi ijtimoiy tarmoqlarda faol faoliyat olib boradi:

• Instagram
• Telegram
• Facebook
• YouTube
• Linkideen

  Mazkur universitet yuzasidan sizda savol va takliflar tug‘ilgan bo‘lsa, quyidagi manzilga va raqamlarga murojaat qilishingiz mumkin:  

• Telefon: 0(366)2391140
• Elektron pochta: devonxona@samdu.uz
• Rasmiy sayt: samdu.uz
• Manzil: Samarqand viloyati, Samarqand shahri, Universitet xiyoboni, 15- uy, pochta indeksi: 140104 

   Bizni kuzatishda davom eting Ta’lim telekanali ta’limdagi eng so‘nggi yangiliklarni har doim siz bilan bo‘lishishga tayyor!

                                                       Ma’mura To‘rayeva tayyorladi